Wiecznie
aktualny, zawsze poruszający: wielki polski pisarz, Witold Gombrowicz
stał, stoi i stać będzie w panteonie naszej literatury. Choć jeszcze
niestety i dziś znajdą się tacy, którym Gombrowicz a także jego dzieła nie
podobają się, tacy, którzy nie zachwycają się nowatorstwem użytych przez
autora środków literackich, tacy, którzy lekceważą ukryte pod maską
groteski głębokie filozoficzne przesłanie. Powstaje pytanie: skąd biorą
się owi malkontenci? Czy zbywa im na inteligencji, a może coś szwankuje u
nich z estetycznym smakiem i wyrobieniem? Może niedostateczną ilość razy
usłyszeli, że Gombrowicz wielkim pisarzem był, a powieść jego - Ferdydurke
- to prawdziwe arcydzieło literatury?! Tak właśnie! Nie wyrobieni są
wszyscy ci, których Ferdydurke nie zachwyca, bo przecież wszystkich
innych, normalnych ludzi już od dawna zachwyca i doceniają oni literacki
kunszt autora! Bądźmy jednak przez chwilę poważni: kazać zachwycać się
Ferdydurke byłoby niezgodne z duchem samego utworu, który łamiąc wszelkie
literackie konwencje oraz będąc zamachem na literackie przyzwyczajenia
czytelników, krytyków i samych literatów walczy ze sztucznością formy.
Forma - główny temat estetyczno-filozoficzny powieści - jest czymś
uciążliwym i fałszującym człowieka nie tylko w życiu codziennym, ale
również w sztuce. Gombrowicz nie chce, aby forma rządziła nim, dlatego
jego powieść nie mieści się w żadnych literackich klasyfikacjach i
podziałach. Nie jest to ani powieść przygodowa, ani felietonowa rozprawka
filozoficzna, ani powieść obyczajowa, ani satyra, ani groteska, choć
elementy tych wszystkich gatunków literackich można tu znaleźć. Niejasna
jest też relacja między autorem powieści, jej narratorem a głównym
bohaterem. Role te są przemieszane celowo; świat literatury miesza się tu
ze światem rzeczywistym w rozmaitych konfiguracjach. A wszystko to, aby
zaatakować formę, aby zobaczyć gdzie kryje się jej zła moc
Spektakl
przygotowany przy współudziale artystów Stowarzyszenia Dialog w ramach
Stowarzyszenia Teatrów Nieinstytucjoanlnych STeN. Scenicznej adaptacji
tekstu Gombrowicza dokonał Jacek Milczanowski. Reżyseria: Tomasz Piasecki.
Występują: Katarzyna Gładyszek/Beata Wojciechowska, Marta Honzatko/Agnieszka
Wilkosz, Jacek Milczanowski, Tomasz Piasecki/Bogdan Słomiński.